ඇගේ හඬ සහ ඔහුගේ රචනය

1943 අගොඅස්තු  23 උපත ලැබූ මිරිහාන ආරච්චිගේ නන්දා පෙරේරා නම් වූ ඇය ශ්‍රී ගුණානන්ද විදුහලින් සහ භාත්ඛණ්ඩෙ විදුහලින්  සිය සංගීත නිපුණතාව ප්‍රගුණ කරන ලදී. අනතුරුව කලාවට පිවිසි ඇයගේ කුලුදුල්  චිත්‍රපට ගී නිර්මාණය වූයේ ගලන ගගකි ජීවිතේ ගීතයයි. ඇගේ සාර්ථක නිර්මාණ අතරට පෙර මග ..පහන් කන්ද ,.පවන ගී එකතුව, හේමන්තයේදී, කිරිමදුවැල්, ලන්ඩනයේදී ගැයූ ගී, පෙම්බර ලංකා, නිලම්බරේ, මලට රේණු,  සාරි පොඩ්ත්තක්  ආදී නිර්මාණ  රැසක් සැලකිය හැක. ඒ අතරින් ලූෂන් බුලත්සිංහලයන්ගේ පද රචනයට ඇය විසින් සප්ත ස්වරය එක්කොට ඇති ආකාරය ඉතා ප්‍රශස්තය. පද මාලාවේ වූ ප්‍රබලත්වයත් කටහඩෙහි වූ මධුර රසයත් නිසාවෙන්ම එහි ගැබ්වී ඇති රසය ඉමහත්ය. මවක් තම දයාබර දියණිය අමතමින් සිදුකරන අපූර්ව වූ ආත්මීය ආයචනයක් මෙහි වේ.

' ලොව වසන්නාවූ සුවහසක් වූ මවුවරුන්ට තම ආදරණීය දියණිය යනු  පිපුණු මලකි. ඇගේ වටිනාක්ම ඇය දන්නේ නැත. ඇය තරුණ වියට ඉක්මෙන විට  මවක් සිටින්නේ දැඩි විමසිල්ලෙනි. සුන්දරත්වය තම දියණිය  සතු උවද  නිවසෙහි වූ දුප්පත්කම නිසාවෙන් මව විටෙක පසු තැවුණද  දියණියගේ විවාහය සිදු වන විට මුලු සන්තකයම ඒ වෙනුවෙන් යෙදවීමට මව බලාපොරොරොත්තුවෙන් සිටී. කටු මැටි බිත්තියෙන් සපිරි නිවහන තුළ තම ප්‍රාණයට සම දියණිය අත් විදින කටුක වූ අත්දැකීම් මවක් ලෙස ඈ ඉතා වේදනාවෙන් දරාගනී. පාලු වී ඇති ඇගේ කරට මාලපොටක් දැමීමට වත්කමක් නොවන බැවින් නිවසෙහි වූ වීදුරු කැඩපත බිද දැමූ බව පවසන්නේ රස විඳින්නන්ට සුවිසල් ව්‍යංගාර්ථයන් රැසක් දායාද කරමිනි.

"ළිඳේ අඩිය හිරු නොබලන පින්නේ

එබී ළිඳට නුඹ ඇයි හිනැහෙන්නේ." .

කටුක වූ දිවි මග තුළ යුවතියකගේ හෙටක් ගැන සිතීමත් බියකරුය. එළියක් නැති ගැඹුරක් දෙස බලා  සිනාසෙන යුවතිය හරහා ප්‍රබල වූ  චින්තාවක් මතු කර ගැනීමට රචකයා මෙහිදී උත්සහ දරා ඇත. අවසානයේදී මව තම සෙනෙහෙබර දියණියගෙන් තම සිත නොතලන ලෙස අයදියි. සමාජයේ එදාටත් අදටත් වඩාත් ගැළපෙන අපූර්ව වු තේමාවක්  මත මේ ගීතය ගලායයි. අදටත් මෙවැනි අත්දැකීම් වලට මුහුණ දෙන්නාවූ කොපමණ  මවුවරුන් ඇත්ද? කොපමණ දියණිවරු වේද?

දරුවන්  වූ කලී මවත් පියාත් මේ විශ්වය තුළ ලබනා වටිනා වූ සම්පතකි.දරු ගැබක් කුස දැරූ දා පටන් මවක් පියෙක් අත්විදිනාවූ ගැහැට අපමණකි. එවන් වූ ආත්මීය  පසුබිමක  දිළිදු කම මගහැර දරුවන්ට හෙටක් තනන්නට අනන්ත වූ දුක් විදින දහසකුත් මවුපියන් මේ විශ්වයේ ඕනෑ තරම් වේ. එවැනි වූ තේමාවක් මත  දහසකුත් හීන පොදි බදින යථාර්ථය මැන්වින් වටහා ගත් මවක්  ප්‍රස්තුත කරගනිමින් මෙම වටිනා නිර්මාණයට  නන්දා මාලනියගේ කටහඩ එක්කොට එහි වටිනාකම තවත් වැඩි කොට ඇත.